Zachowanie rodziny małżonka jako przyczyna rozwodu

Bardzo często w sprawach o rozwód, choć głównie w charakterze dodatkowej, a nie głównej przyczyny rozkładu pożycia między małżonkami, pojawiają się zarzuty co do niewłaściwego zachowania osób z rodziny współmałżonka. Najczęściej chodzi o teściów, ale, o dziwo, czasem dotyczy to też np. rodzeństwa lub innych krewnych.

Sam fakt, że osoby te pozostają w złych stosunkach z małżonkiem, nie przesądza o winie drugiego małżonka w zakresie rozkładu pożycia. Wszystko zależy od postawy małżonka, którego rodzina pozwala sobie na nieprzyjazne czyny czy słowa względem drugiego małżonka.

Takie zachowanie było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego na tle nieprzyjaznych działań dzieci jednego z małżonków względem drugiego małżonka, nie będącego ich rodzicem. Sąd uznał, że takie zachowanie może być zawinioną bądź niezawinioną przyczyną rozkładu pożycia, w zależności od tego czy współmałżonek przyczynił się do moralnego zaniedbania dzieci (orzeczenie z dnia 3 maja 1955 roku, I CR 756/55). Przekładając to na najczęściej w praktyce występujące przypadki – za ponadprzeciętnie dokuczliwe zachowanie przysłowiowej teściowej małżonek nie odpowiada. Jednak, gdy toleruje takie zachowanie, a wręcz nawet do niego zachęca, może być uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Trzeba jednak zachować tu zdrowy rozsądek, gdyż nie ma chyba takich rodzin, w których problem ten w mniejszym lub większym stopniu nie występował.

Aleksandra Dalecka
adwokat

Kontakt: aleksandra.dalecka@gmail.com

Agresja jako przyczyna rozwodu

Jedną z przyczyn rozkładu pożycia, dla których sąd orzeknie rozwód, jest agresja współmałżonka. Na tym tle istnieje ugruntowane orzecznictwo, które pozwala na orzeczenie rozwodu, gdy małżonek jest agresywny, przy czym chodzi tu zarówno o agresję fizyczną jak i przemoc psychiczną, słowną. Agresją jest zatem zarówno bicie, jak wulgarne odzywanie się do małżonka, ale także przemoc typu - zamykanie małżonka w pomieszczeniu, poniżające traktowanie itd.

W takich sprawach, jak praktyka wskazuje, najtrudniejsze bywa udowodnienie agresywnego zachowania małżonka, co zwłaszcza może być bardzo trudne, gdy jest to tzw. dobra rodzina, dobrze sytuowana, a agresja jest oczywiście w czterech ścianach i bez śladów fizycznych. Zawsze zachęcam pokrzywdzonego małżonka do jak najwcześniejszego rozpoczęcia terapii grupowej czy u psychologa bądź psychiatry, ewentualnie skorzystanie z innych form pomocy. Nie tylko wyjdzie to mu na zdrowie, ale też pozwoli udowodnić istnienie agresji w domu, nie każdy bowiem przecież dysponuje dowodami w postaci obdukcji czy interwencji policyjnych w domu.


Aleksandra Dalecka
adwokat
Kontakt: Aleksandra.Dalecka@gmail.com

Różnica charakterów jako przyczyna rozwodu

Jeśli rozwód ma nastąpić bez orzekania o winie, strony najczęściej wpisują do pozwu kilka „okrągłych” zdań uzasadniających, że zupełny i trwały rozkład pożycia nastąpił. Najczęściej podawaną wówczas przyczyną jest „różnica charakterów” czy „odmienne wizje związku, przyszłości małżeństwa”, itp.

Sądownictwo polskie przychyla się do stanowiska, iż różnica charakterów może być przyczyną uzasadniającą rozwód, przy czym jest to przyczyna niezawiniona (tak np. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 31 października 1950 roku, C 225/50). Należy jednak liczyć się z tym, iż sąd zobowiązany zawsze, niezależnie od tego czy orzeka o winie czy też nie, badać stan rozkładu pożycia między małżonkami, zechce się również dopytać strony na rozprawie, na czym ta różnica charakterów konkretnie polega. Typowe przykłady to chociażby różnice na tle czy żona winna pracować czy zajmować się wyłącznie domem, spory co do zakresu prowadzonego życia towarzyskiego, spór odnośnie posiadania potomstwa itd.

Aleksandra Dalecka
adwokat
Kontakt: Aleksandra.Dalecka@gmail.com

Alkoholizm jako przyczyna rozkładu pożycia

Kolejną zawinioną przyczyną rozkładu pożycia jest często alkoholizm. Dodatkowo często połączony jest z agresją słowną i fizyczną, jak też z zaniedbywaniem rodziny (pieniądze wydawane są na alkohol a nie na potrzeby rodziny) czy nawet zdradą i awanturnictwem.

Orzecznictwo sądowe traktuje pijaństwo jako zawinioną przyczynę rozkładu pożycia.

Jak w każdej sprawie rozwodowej należy sądowi przedłożyć odpowiednie dowody. Mogą być to dowody z interwencji policyjnych w domu, pobytów w izbie wytrzeźwień, zeznań świadków, prób leczenia czy dowody pośrednie np. dowody na okoliczność udziału w grupach wsparcia przeznaczonych dla rodzin alkoholików. Każdy przypadek powinien być przygotowany indywidualnie pod kątem postępowania dowodowego.

Aleksandra Dalecka
adwokat
kontakt: Aleksandra.Dalecka@gmail.com

Zdrada jako przyczyna rozkładu pożycia. Jak udowodnić zdradę

W poprzedniej publikacji (kliknij tutaj) omawiałam kwestię orzekania winy w rozwodzie. Obecnie pragnę przejść do najczęściej występujących przyczyn zawinionego rozkładu pożycia.

Jedną z bardzo często występujących przyczyn rozkładu pożycia jest zdrada małżeńska. Zgodnie z art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego na małżonkach spoczywa obowiązek wierności. Przez pojęcie zdrady nie należy rozumieć wyłącznie nawiązania pożycia płciowego z inną osobą. Zdrada wg Sądu Najwyższego to także takie działania, które mogą stwarzać pozory cudzołóstwa lub w inny sposób wykraczać poza granice przyjętej normalnie obyczajowości i przyzwoitości (tak orzeczenie z dnia 24 kwietnia 1951 roku, C 735/50). Choć orzeczenie to pochodzi z lat 50 – tych, to sama definicja jest nadal aktualna, choć na pewno zmieniło się spektrum zachowań, które mogą je wyczerpywać. W mojej ocenie przejawem takiego społecznie nieakceptowanego zachowania byłoby w poszczególnych przypadkach np. umieszczenie w trakcie małżeństwa swojego anonsu na portalu randkowym czy prowadzenie „pieprznych” rozmów przez Internet czy telefon, nawet, gdy strony nigdy się nie spotkały.

Obecnie w sprawach rozwodowych, w których motywem jest zdrada, bardzo często dowody zdrady pozyskiwane są z nowoczesnych środków komunikacji. Klasykiem sądowym w takich sprawach są już sms-y, maile, ale także utrwalone rozmowy z użyciem komunikatorów internetowych itd. Coraz bardziej popularne staje się także korzystanie z usług detektywa – tu jednak warto zasięgnąć języka co do renomy detektywa, gdyż nie zawsze otrzymamy taki dowód, który w procesie będzie wystarczający.

Od dawna za przejaw zdrady orzecznictwo uważa także uczuciowe, platoniczne związanie się z inną osobą. Tu pojawiają się trudności dowodowe, jeśli bowiem nie przedłożymy dodatkowych dowodów takiego zaangażowania, ciężko jest wykazać przed sądem, że taka sytuacja miała miejsce.

Nawet zdrada za zgodą drugiego małżonka stanowi podstawę rozkładu pożycia. Popularne zatem ostatnio w niektórych kręgach tzw. „małżeństwo otwarte” nie wyłącza możliwości orzeczenia rozwodu. Wg mnie pojawia się wtedy problem wymagający zbadania, czy można w takim wypadku mówić o zawinieniu w rozkładzie pożycia.

Aleksandra Dalecka

adwokat

Kontakt: aleksandra.dalecka@gmail.com